Μάθετε Ιαπωνικά!

Too old to rock ‘n’ roll

Greecejapan_Keiro_no_hi
Φωτογραφία © Γρηγόρης Α. Μηλιαρέσης

Βρέθηκα στο Σούγκαμο του Δήμου Τοσίμα πριν από τέσσερα χρόνια και ο συνδυασμός του καιρού (βαρύς φθινοπωρινός), της ώρας (αργά το απόγευμα) και του θεάματος του κεντρικού εμπορικού δρόμου Τζίζο Ντόρι, ήταν αρκετός για να κάνει την εμπειρία ανεξίτηλη: ο χαρακτηρισμός της συγκεκριμένης αγοράς «Χαρατζούκου των ηλικιωμένων» (σε αντιπαράθεση με το κανονικό, νεανικό Χαρατζούκου στη Σιμπούγια) είναι απολύτως ακριβής καθώς το μεγαλύτερο μέρος της απευθύνεται σε ανθρώπους που βρίσκονται στη λεγόμενη τρίτη ηλικία. Τι σημαίνει αυτό για μια χώρα, το 20% του πληθυσμού της οποίας είναι άνω των 60 ετών είναι βεβαίως συζητήσιμο όμως τα δεκάδες μαγαζιά με μπαστούνια, αναπηρικά καροτσάκια, ακουστικά βαρηκοΐας και κόκκινα ρούχα για όσους κλείνουν την έκτη δεκαετία ζωής (σύμφωνα με την κινεζική αστρολογία στα 60 ή ηλικία κανρέκι/還暦 το κοντέρ μηδενίζει έχοντας κλείσει πέντε δωδεκαετείς κύκλους και οι άνθρωποι γίνονται ξανά μωρά –τα μωρά λέγονται «άκατσαν»/赤ちゃん ή «κόκκινα» άρα στα 60α ή «δεύτερα πρώτα» του γενέθλια φοράει κανείς κόκκινα) που σφύζουν από πελάτες επιβεβαιώνουν ότι η συγκεκριμένη αγορά  θάλλει.

Κάτι ανάλογο επιβεβαιώνει και η σημερινή εθνική γιορτή, η τρίτη Δευτέρα του Σεπτεμβρίου: είναι η «Ημέρα Σεβασμού προς τους Ηλικιωμένους» ή «Κέιρο νο Χι» (敬老の日) –από το 1947 που ξεκίνησε τοπικά, στην κωμόπολη που σήμερα λέγεται Τάκα-τσο στο Νομό Χιόγκο μέχρι το 1966 που επισημοποιήθηκε και μέχρι σήμερα, η ημέρα άλλαξε ονομασίες δυο-τρεις φορές καθώς η ολοένα και αυξανόμενη γήρανση του πληθυσμού σε συνδυασμό με την αύξηση της προσδοκώμενης ζωής (σήμερα είναι, νομίζω 86 χρόνια για τις γυναίκες και 80 για τους άντρες και υπάρχουν πάνω από 50.000 υπέρ-αιωνόβιοι Ιάπωνες) ανάγκασε την κοινωνία και να επαναπροσδιορίσει πότε θεωρεί κάποιον «ηλικιωμένο» και πώς να αναφέρεται σ’ αυτό το διαρκώς διογκούμενο υποσύνολό της. Όπως και να ‘χει πάντως, και παρότι με δεδομένα τα παραπάνω, στην πραγματικότητα κάθε μέρα είναι «μέρα των ηλικιωμένων» στην Ιαπωνία, η συγκεκριμένη έχει μια ειδική βαρύτητα και τόσο οι κοινότητες όσο και η δημόσια έκφανσή τους (τοπική αυτοδιοίκηση, σύλλογοι, εταιρείες, ΜΜΕ κ.λπ.) δεν παραλείπουν να υπενθυμίσουν ότι οι ηλικιωμένοι παραμένουν ένα σημαντικό κομμάτι του κοινωνικού παζλ.

Όχι ότι αυτό το τελευταίο χρειάζεται υπενθύμιση βεβαίως –η γιορτή είναι μάλλον μια ακόμα κομφουκιανική ενοχή: ένα από τα πρώτα πράγματα που παρατηρεί κανείς ακόμα και στις πιο γρήγορες περιοχές του Τόκιο (και στο Τόκιο το «γρήγορες» σημαίνει «πολύ γρήγορες»!) είναι όχι μόνο η πανταχού παρουσία των ηλικιωμένων αλλά και η ζωτικότητά τους. Ταξιδεύουν (εντός ή εκτός της πόλης τους και της χώρας τους) επισκέπτονται μουσεία, κήπους ή άλλα αξιοθέατα,  φωτογραφίζουν, μαθαίνουν ξένες γλώσσες, μουσική ή ζωγραφική, χρησιμοποιούν την τεχνολογία, πηγαίνουν στο θέατρο, συζητούν ζωηρά και μεγαλόφωνα, μελετούν βιβλία ή αρχεία στις βιβλιοθήκες, οργανώνουν γαστρονομικές βραδιές, ανακαλύπτουν τις παραδοσιακές τέχνες –το σάντο, την καλλιγραφία ή την ικεμπάνα- και εργάζονται, ωθούμενοι από μια ανάγκη όχι πάντα οικονομική∙ μ’ άλλα λόγια, παραμένουν ζωντανοί και ενεργοί, αρνούμενοι να πεθάνουν πριν την ώρα τους. Κάθε ηλικία άλλωστε έχει και το ρόλο της. Και αντίστροφα.

ENGLISH

Γρηγόρης Μηλιαρέσης
Γρηγόρης Μηλιαρέσης
Δημοσιογράφος και μεταφραστής. Έχει συνεργαστεί με πλειάδα εφημερίδων, περιοδικών (τόσο του γενικού όσο και του ειδικού τύπου) και εκδοτικών οίκων και με ειδίκευση στο Ίντερνετ, τις πολεμικές τέχνες και την Ιαπωνία όπου και ζει τα τελευταία χρόνια. Από το 2012 μέχρι το 2016 έγραφε την εβδομαδιαία στήλη στο GreeceJapan.com "Γράμματα από έναν αιωρούμενο κόσμο" και το 2020 κυκλοφόρησε το ομότιτλο βιβλίο του. Περισσότερα στη συνέντευξη που είχε δώσει στο GreeceJapan.com.

Η αναδημοσίευση περιεχομένου του GreeceJapan.com (φωτογραφιών, κειμένου, γραφικών) δεν επιτρέπεται χωρίς την εκ των προτέρων έγγραφη άδεια του GreeceJapan.com

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΜΑΘΕΤΕ ΙΑΠΩΝΙΚΑ!

Πρόσφατα