Νιινάμε νο Ματσούρι: Η γιορτή της συγκομιδής
Όπως έγραψε κάποτε κάποιος ερευνητής του Σίντο, αυτή η θρησκεία περιστρέφεται γύρω από τις γιορτές της συγκομιδής όπως ο Χριστιανισμός γύρω από το Πάσχα. Πρέπει βέβαια να παρατηρηθεί ότι το Σίντο αναπτύχθηκε στη διάρκεια των αιώνων μεταλασσόμενο σε διάφορες μορφές, όπως η νεότερη εκείνη που είναι γνωστή ως “εθνικό Σίντο” (κόκκα Σίντο), η οποία […]
Τσουντά Ούμεκο, πρωτοπόρος της γυναικείας ανώτερης εκπαίδευσης στην Ιαπωνία
Η Τσουντά Ούμε (津田梅, 1864-1929) γεννήθηκε το 1864 στο Έντο (σημερινό Τόκιο). Ο πατέρας της, Τσουντά Σεν (津田 仙, 1837-1908), ήταν ένας προοδευτικός χαμηλόβαθμος σαμουράι, ο οποίος είχε εκπαιδευτεί στις ολλανδικές σπουδές (蘭学) και στα αγγλικά και είχε υπηρετήσει ως διερμηνέας της κυβέρνησης μπάκουφου1. Μετά την Παλινόρθωση Μέιτζι (1868) είχε εργαστεί στο πρώτο ξενοδοχείο «δυτικού […]
Σουγκιχάρα Τσιούνε, ο Ιάπωνας διπλωμάτης που έσωσε χιλιάδες Εβραίους από το Ολοκαύτωμα
Ο Σουγκιχάρα Τσιούνε (杉原千畝)1 γεννήθηκε τον χειμώνα του 1900, στην μικρή πόλη Γιαότσου, στο νομό Γκίφου. Ήταν ο δεύτερος από τους πέντε γιους της οικογένειας και είχε και μία αδερφή. Ο πατέρας του, Γιοσίμι (好水), ήταν υπάλληλος στο γραφείο φορολογίας στο Κοζούτσι και έπρεπε να μετακινείται συχνά, από περιοχή σε περιοχή. Έτσι, ο Σουγκιχάρα πέρασε […]
Το γιοκάι Αμάμπιε
Παρακολουθώντας κανείς κατά τους τελευταίους μήνες ιαπωνικές ειδήσεις, οπωσδήποτε θα «έπεσε πάνω» στο Αμάμπιε (アマビエ), το γιοκάι1 το οποίο επικαλείται από τους ιάπωνες στον αγώνα κατά της πανδημίας του κορωνοϊού. Και καθώς η «δύναμη» του Αμάμπιε αυξάνεται ανάλογα με τον αριθμό των ατόμων που θα δουν την εικόνα του, σήμερα μπορεί κανείς να το […]
Νινομίγια Σόν’τοκου
Ο Νινομίγια Σόν’τοκου (二宮 尊徳) γεννήθηκε (ως Νινομίγια Κίντζιρο, 二宮 金次郎) το 1787, στο χωριό Καγιάμα, της επαρχίας Σαγκάμι (τμήμα σήμερα του νομού Καναγκάουα), σε μια ευκατάστατη αγροτική οικογένεια. Ωστόσο, μεγάλες πλημμύρες οι οποίες έπληξαν την περιοχή το 1791, κατέστρεψαν το μεγαλύτερο τμήμα των χωραφιών της και για τα επόμενα χρόνια η οικογένεια έζησε […]
Κιτασάτο Σιμπασαμπούρο
Ο Κιτασάτο Σιμπασαμπούρο (1853-1931) αποτελεί έναν από τους πρωτοπόρους της σύγχρονης ιατρικής επιστήμης στην Ιαπωνία. Η έρευνά του είχε παγκόσμιο αντίκτυπο και πολλά από τα ευρήματά της αποτέλεσαν ορόσημα στην επιστήμη της βακτηριολογίας. Το 1901 ήταν υποψήφιος για το πρώτο Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής. Η μορφή του θα απεικονίζεται στο νέο χαρτονόμισμα των 1.000 […]
Γιοσίντα Σόιν
Ο Γιοσίντα Σόιν (吉田 松陰) ήταν ένας λόγιος σαμουράι της εποχής Έντο (1603-1867). Ήταν δάσκαλος, μελετητής του κομφουκιανισμού και για πολλούς ήρωας, αλλά και μάρτυρας της περιόδου Μπακουμάτσου (τελευταία χρόνια της εποχής Έντο, 1853-1869). Πολλοί από τους μαθητές του, έπαιξαν σημαντικούς ρόλους στη δημόσια ζωή της χώρας και ο ίδιος συχνά θεωρείται ο πνευματικός […]
Κάτσου Καϊσού
Ο Κάτσου Καϊσού (勝 海舟) γεννήθηκε (ως Κάτσου Γιοσικούνι, 勝 義邦)1 τον Μάρτη του 1823 στο Έντο (σημερινό Τόκυο). Ο πατέρας του, Κάτσου Κοκίτσι (勝 小吉, 1802-1850) ήταν ένας χαμηλόβαθμος σαμουράι (χαταμότο) στην υπηρεσία του σόγκουν2. Ήταν ο μοναδικός γιος της οικογένειας και στα δεκαπέντε του χρόνια ανέλαβε την ηγεσία της, ύστερα από την αναγκαστική […]
Ακουταγκάουα Ριουνόσουκε, ο πατέρας του ιαπωνικού διηγήματος
Ο Ακουταγκάουα Ριουνόσουκε (芥川龍之介) γεννήθηκε (ως Νιιχάρα Ριουνόσουκε – 新原龍之介) το 1892, στο Τόκυο. Έχοντας γεννηθεί την ημέρα, μήνα και χρονιά του δράκου, έλαβε το όνομα Ριουνόσουκε, δηλαδή γιος του δράκου1. Ο πατέρας του είχε κατάστημα γαλακτοκομικών και ο ίδιος ήταν ο μοναδικός γιός (το τρίτο παιδί) της οικογένειας (αργότερα θα αποκτούσε έναν αδερφό από […]
Νατσούμε Σόσεκι: Από τη Δύση στην προσωπική δημιουργία
Κείμενο: Στέλιος Λ. Παπαλεξανδρόπουλος Στα μέσα του 19ου αιώνα η Ιαπωνία βρέθηκε αντιμέτωπη με τον κόσμο της Δύσης. Υπό την πίεση των δυνάμεων που την εκπροσωπούσαν, αλλά και εσωτερικών καταστάσεων, η έως τότε κλειστή χώρα αναγκάστηκε ν’ ανοίξει στον υπόλοιπο κόσμο. Η συνάντηση μ’ έναν πολιτισμό που διέθετε αδιαμφισβήτητη υπεροχή σε πολλά πεδία δημιούργησε ανάμεικτα […]
Το χάικου μετά τον Μπασό
Κείμενο: Στέλιος Λ. Παπαλεξανδρόπουλος Τα μεγάλα ονόματα του χάικου, που ακολουθούν χρονικά τον Μπασό, είναι τρία: ο Γιόσα Μπουσόν, ο Κομπαγιάσι Ίσσα και Μασαόκα Σίκι. Μ’ αυτούς απαρτίζεται η τετράδα των θεωρούμενων ως κορυφαίων αυτής της ποιητικής φόρμας στην Ιαπωνία. Ο Γιόσα Μπουσόν (1716-1784), που του αποδίδεται η θέση του πρώτου μετά τον ένα, […]
Μέιτζι Τζίνγκου
Κείμενο: Στέλιος Λ. Παπαλεξανδρόπουλος Μέιτζι Τζίνγκου –μάλλον μου είναι δύσκολο να γράψω κάτι γι αυτό, συγκεντρωνόμενος στο σιντοϊστικό ιερό που είναι γνωστό μ’ αυτό το όνομα, εφόσον και μόνο η φράση λειτουργεί σαν μαγικό ραβδάκι, που μ’ ένα χτύπημα κάνει να ζωντανέψουν χιλιάδες αναμνήσεις που συνδέονται με την περιοχή γύρω απ’ αυτό. Ωστόσο γι […]
Λευκάδιος Χερν: Ερμηνεύοντας την Ιαπωνία μέσω της Ιαπωνικής Θρησκείας
Ο Λευκάδιος Χερν υπήρξε από εκείνους τους διανοούμενους που προσπάθησαν να βρούν το κλειδί που ερμηνεύει τον ιαπωνικό πολιτισμό, μ’ άλλα λόγια που δίνει την απάντηση σε ερωτήματα γιατί οι Ιάπωνες ζουν όπως ζουν, σκέπτονται όπως σκέπτονται, συμπεριφέρονται όπως συμπεριφέρονται, δημιουργούν ό,τι δημιουργούν κ.λπ. Από που πηγάζουν ολ’ αυτά; Ακόμη ειδικότερα: αν ολ’ αυτά […]
Ογκιού Σοράι
Ο Ογκιού Σοράι (荻生徂徠, 1666-1728) θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους της περιόδου Έντο (1603-1868). Η συμβολή του στη μελέτη της Κομφουκιανικής σκέψης και της «σχολής» που αργότερα ο Ινούε Τετσουτζίρο (井上 哲次郎, 1855-1944) θα αποκαλούσε σχολή της «Αρχαίας Μάθησης (Κόγκακου -古学派)» ήταν ιδιαίτερα επιδραστική. Στράφηκε εναντίον του Νέο-Κομφουκιανισμού και ενθάρρυνε την μελέτη των κλασικών […]
