Κιτασάτο Σιμπασαμπούρο
Ο Κιτασάτο Σιμπασαμπούρο (1853-1931) αποτελεί έναν από τους πρωτοπόρους της σύγχρονης ιατρικής επιστήμης στην Ιαπωνία. Η έρευνά του είχε παγκόσμιο αντίκτυπο και πολλά από τα ευρήματά της αποτέλεσαν ορόσημα στην επιστήμη της βακτηριολογίας. Το 1901 ήταν υποψήφιος για το πρώτο Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής. Η μορφή του θα απεικονίζεται στο νέο χαρτονόμισμα των 1.000 […]
Μέιτζι Τζίνγκου
Κείμενο: Στέλιος Λ. Παπαλεξανδρόπουλος Μέιτζι Τζίνγκου –μάλλον μου είναι δύσκολο να γράψω κάτι γι αυτό, συγκεντρωνόμενος στο σιντοϊστικό ιερό που είναι γνωστό μ’ αυτό το όνομα, εφόσον και μόνο η φράση λειτουργεί σαν μαγικό ραβδάκι, που μ’ ένα χτύπημα κάνει να ζωντανέψουν χιλιάδες αναμνήσεις που συνδέονται με την περιοχή γύρω απ’ αυτό. Ωστόσο γι […]
Γιοσίντα Σόιν
Ο Γιοσίντα Σόιν (吉田 松陰) ήταν ένας λόγιος σαμουράι της εποχής Έντο (1603-1867). Ήταν δάσκαλος, μελετητής του κομφουκιανισμού και για πολλούς ήρωας, αλλά και μάρτυρας της περιόδου Μπακουμάτσου (τελευταία χρόνια της εποχής Έντο, 1853-1869). Πολλοί από τους μαθητές του, έπαιξαν σημαντικούς ρόλους στη δημόσια ζωή της χώρας και ο ίδιος συχνά θεωρείται ο πνευματικός […]
Κάτσου Καϊσού
Ο Κάτσου Καϊσού (勝 海舟) γεννήθηκε (ως Κάτσου Γιοσικούνι, 勝 義邦)1 τον Μάρτη του 1823 στο Έντο (σημερινό Τόκυο). Ο πατέρας του, Κάτσου Κοκίτσι (勝 小吉, 1802-1850) ήταν ένας χαμηλόβαθμος σαμουράι (χαταμότο) στην υπηρεσία του σόγκουν2. Ήταν ο μοναδικός γιος της οικογένειας και στα δεκαπέντε του χρόνια ανέλαβε την ηγεσία της, ύστερα από την αναγκαστική […]
Ακουταγκάουα Ριουνόσουκε, ο πατέρας του ιαπωνικού διηγήματος
Ο Ακουταγκάουα Ριουνόσουκε (芥川龍之介) γεννήθηκε (ως Νιιχάρα Ριουνόσουκε – 新原龍之介) το 1892, στο Τόκυο. Έχοντας γεννηθεί την ημέρα, μήνα και χρονιά του δράκου, έλαβε το όνομα Ριουνόσουκε, δηλαδή γιος του δράκου1. Ο πατέρας του είχε κατάστημα γαλακτοκομικών και ο ίδιος ήταν ο μοναδικός γιός (το τρίτο παιδί) της οικογένειας (αργότερα θα αποκτούσε έναν αδερφό από […]
Νατσούμε Σόσεκι: Από τη Δύση στην προσωπική δημιουργία
Κείμενο: Στέλιος Λ. Παπαλεξανδρόπουλος Στα μέσα του 19ου αιώνα η Ιαπωνία βρέθηκε αντιμέτωπη με τον κόσμο της Δύσης. Υπό την πίεση των δυνάμεων που την εκπροσωπούσαν, αλλά και εσωτερικών καταστάσεων, η έως τότε κλειστή χώρα αναγκάστηκε ν’ ανοίξει στον υπόλοιπο κόσμο. Η συνάντηση μ’ έναν πολιτισμό που διέθετε αδιαμφισβήτητη υπεροχή σε πολλά πεδία δημιούργησε ανάμεικτα […]
Το χάικου μετά τον Μπασό
Κείμενο: Στέλιος Λ. Παπαλεξανδρόπουλος Τα μεγάλα ονόματα του χάικου, που ακολουθούν χρονικά τον Μπασό, είναι τρία: ο Γιόσα Μπουσόν, ο Κομπαγιάσι Ίσσα και Μασαόκα Σίκι. Μ’ αυτούς απαρτίζεται η τετράδα των θεωρούμενων ως κορυφαίων αυτής της ποιητικής φόρμας στην Ιαπωνία. Ο Γιόσα Μπουσόν (1716-1784), που του αποδίδεται η θέση του πρώτου μετά τον ένα, […]
Λευκάδιος Χερν: Ερμηνεύοντας την Ιαπωνία μέσω της Ιαπωνικής Θρησκείας
Ο Λευκάδιος Χερν υπήρξε από εκείνους τους διανοούμενους που προσπάθησαν να βρούν το κλειδί που ερμηνεύει τον ιαπωνικό πολιτισμό, μ’ άλλα λόγια που δίνει την απάντηση σε ερωτήματα γιατί οι Ιάπωνες ζουν όπως ζουν, σκέπτονται όπως σκέπτονται, συμπεριφέρονται όπως συμπεριφέρονται, δημιουργούν ό,τι δημιουργούν κ.λπ. Από που πηγάζουν ολ’ αυτά; Ακόμη ειδικότερα: αν ολ’ αυτά […]
Ογκιού Σοράι
Ο Ογκιού Σοράι (荻生徂徠, 1666-1728) θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους της περιόδου Έντο (1603-1868). Η συμβολή του στη μελέτη της Κομφουκιανικής σκέψης και της «σχολής» που αργότερα ο Ινούε Τετσουτζίρο (井上 哲次郎, 1855-1944) θα αποκαλούσε σχολή της «Αρχαίας Μάθησης (Κόγκακου -古学派)» ήταν ιδιαίτερα επιδραστική. Στράφηκε εναντίον του Νέο-Κομφουκιανισμού και ενθάρρυνε την μελέτη των κλασικών […]
Ο Νίκος Καζαντζάκης και η νεοελληνική λογοτεχνία στον τομέα της Ιαπωνολογίας
Συγγραφείς: Κόσουκε Φουκούντα, Χιροάκι Γιοσικάουα Από την περίοδο Μέιτζι (1868-1912), όταν οι Ιάπωνες άρχισαν να δέχονται και να μελετούν τον δυτικό πολιτισμό, μέχρι και σήμερα, ο ελληνικός πολιτισμός εκτιμάται από τους Ιάπωνες ως η καταγωγή του δυτικού πολιτισμού και ως μια ανώτατη κορυφή των πολιτισμών παγκοσμίως και η μελέτη για την ελληνική κουλτούρα και την […]
Τσουντά Ούμεκο, πρωτοπόρος της γυναικείας ανώτερης εκπαίδευσης στην Ιαπωνία
Η Τσουντά Ούμε (津田梅, 1864-1929) γεννήθηκε το 1864 στο Έντο (σημερινό Τόκιο). Ο πατέρας της, Τσουντά Σεν (津田 仙, 1837-1908), ήταν ένας προοδευτικός χαμηλόβαθμος σαμουράι, ο οποίος είχε εκπαιδευτεί στις ολλανδικές σπουδές (蘭学) και στα αγγλικά και είχε υπηρετήσει ως διερμηνέας της κυβέρνησης μπάκουφου1. Μετά την Παλινόρθωση Μέιτζι (1868) είχε εργαστεί στο πρώτο ξενοδοχείο «δυτικού […]
Χάικου και Ζεν
Συνέχεια από το 1ο μέρος Μια μεγάλη παρεξήγηση αποτελεί η ιδέα ότι το χάικου αποτελεί την ποιητική έκφραση της βουδιστικής Σχολής που είναι γνωστή ως Ζεν και ότι, συνεπώς, πρέπει να ερμηνευθεί με βάση αυτό. Το χάικου υπήρξε κι αυτό θύμα της αντίληψης που εγκαινίασε ο Σουζούκι, ότι το Ζεν είναι η κατεξοχήν θρησκεία της […]
Χάικου: Γενικές παρατηρήσεις -και λίγη ιστορία
Το χάικου, το είδος εκείνο ιαπωνικής ποίησης που συνίσταται από τρεις διαδοχικούς στίχους των 5, 7 και 5 συλλαβών, αποτελεί μέρος του συνόλου της ιαπωνικής ποίησης. Η πρόταση αυτή φαίνεται ότι λέει κάτι αυτονόητο, όμως αυτό που σημαίνει είναι ότι πολλά ποτάμια της προηγούμενης ιαπωνικής, αλλά και κινεζικής ποιητικής, καθώς και της γενικότερης λογοτεχνικής δημιουργίας, […]
Μόρι Αρινόρι
Ο Μόρι Αρινόρι (森 有礼) γεννήθηκε το 1847 στην Καγκοσίμα της επαρχίας Σατσούμα (σήμερα νομός Καγκοσίμα) σε οικογένεια σαμουράι. Μεγαλώνοντας σε μια περίοδο που το ενδιαφέρον της Σατσούμα για τη δυτική τεχνολογία ήταν αυξημένο1, αφού έλαβε την τυπική εκπαίδευση ενός σαμουράι στο σχολείο της επαρχίας (造士館), έμαθε αγγλικά φοιτώντας στο Γιόγκακκο Καϊσέιτζο (洋学校 開成所), μια […]
