Σήμερα τελείωσε το καλοκαιρινό πρωτάθλημα του σούμο στη Ναγκόγια· τα πρωταθλήματα σούμο γίνονται κάθε δύο μήνες, πάντα τους μονούς. Το μεγάλο ενδιαφέρον τις τελευταίες ημέρες ήταν αν ο γιοκοζούνα (πρωταθλητής) Χακουχό ή ο οζέκι (μια κατηγορία κάτω από το γιοκοζούνα –κάθε στιγμή μπορεί να υπάρχει μόνο ένας ή δύο γιοκοζούνα αλλά οζέκι μπορούν να υπάρχουν περισσότεροι) Χαρουμαφούτζι θα κερδίσει το πρωτάθλημα καθώς ως σήμερα δεν είχαν χάσει κανέναν από τους δεκατέσσερις αγώνες τους. Για την ιστορία, νίκησε ο Χαρουμαφούτζι (δεκαπέντε νίκες σε δεκαπέντε αγώνες σε δεκαπέντε μέρες), όμως αυτό που ήθελα να πω ήταν ότι εχτές, παρότι δεν κατάφερα να δω τον αγώνα, δεν ανησυχούσα –ήξερα ότι μπορούσα να ρωτήσω την πεθερά μου και να μου πει.
Η πεθερά μου είναι μια κυρία 80 ετών η οποία ασχολείται με το σάντο (αυτό που συχνά αποκαλείται στα ελληνικά, «τελετή του τσαγιού») και με ένα είδος ζωγραφικής-κολάζ που λέγεται τσιγκίρι-ε. Όταν ήταν νέα εργαζόταν σε μια συνηθισμένη δουλειά γραφείου και τώρα που έχει πάρει σύνταξη κάνει αυτά που κάνουν οι περισσότερες ηλικιωμένες γιαπωνέζες: δουλειές στο σπίτι, ψώνια, κουτσομπολιό με τις γειτόνισσες, συμμετοχή σε κάποια από τις άφθονες βουδιστικές σέκτες που υπάρχουν στην Ιαπωνία και σε διάφορα κοινά της περιοχής που ζει. Το ότι παρακολουθεί ανελλιπώς σούμο επί εξήντα χρόνια είναι από μόνο του εντυπωσιακό –ακόμα εντυπωσιακότερο είναι ότι δεν είναι η μόνη: οι περισσότεροι άνθρωποι της ηλικίας της παρακολουθούν αρκετά σούμο ώστε να ξέρουν να ξεχωρίσουν έναν καλό από έναν κακό αγώνα, να έχουν παλαιστές που προτιμούν και άλλους που προτιμούν λιγότερο και να αναφέρονται σ’ αυτό όταν κουτσομπολεύουν. Το εντυπωσιακότερο όλων είναι ότι το ίδιο ισχύει, σχεδόν για το σύνολο του ιαπωνικού πληθυσμού.
Έχοντας ο ίδιος ενδιαφέρον για το σούμο, τόσο από τεχνικής πλευράς (το θεωρώ ίσως το συναρπαστικότερο μαχητικό άθλημα), όσο και από πλευράς παρουσίασης (με τις δεκάδες συμβολικές λεπτομέρειες που παραπέμπουν στο Σίντο και σε άλλες εποχές), θα μπορούσα, πιστεύω, να γράψω ένα αρκετά επαρκές κείμενο παρουσιάζοντάς το ή αναλύοντάς το. Όμως κατά τη γνώμη μου, αυτό που έγραψα παραπάνω για την 80χρονη πεθερά μου, λέει πολύ περισσότερα για τη θέση του στην ιαπωνική κοινωνία και, ίσως, και για την ιαπωνική κοινωνία γενικότερα. Από όσο μπορώ να ξέρω, σε κανέναν άλλο πολιτισμό ένα μαχητικό άθλημα δεν έχει καταφέρει να τύχει τόσο μεγάλης αποδοχής από σχεδόν το σύνολο της κοινωνίας και να γεμίζει κάθε δύο μήνες στάδια των 10.000 ανθρώπων από το πρωί ως το απόγευμα επί δεκαπέντε μέρες. Μπορεί οι γιοκοζούνα των τελευταίων εννέα χρόνων να είναι μογγόλοι –το ίδιο και ο οζέκι Χαρουμαφούτζι που πήρε το σημερινό πρωτάθλημα- όμως η ενασχόληση με το σούμο είναι, ίσως, ό,τι πιο ιαπωνικό μπορεί να κάνει ένας ιάπωνας.
