Αν υπάρχει ένα πράγμα που όλοι ξέρουν για την Ιαπωνία είναι η βιομηχανική της δύναμη: αυτοκινητοβιομηχανίες και εταιρείες-κολοσσοί ηλεκτρονικών και οπτικών, μηχανήματα κάθε είδους που βγαίνουν καθημερινά από αποστειρωμένα εργοστάσια συναρμολογημένα από εξελιγμένα ρομπότ, γυαλιστεροί σωλήνες και χιλιάδες καλώδια, λέιζερ και υπολογιστές που ταιριάζουν πιο πολύ στις εικόνες που έχουμε από τις ταινίες επιστημονικής φαντασίας. Και βεβαίως είναι αλήθεια: το μεταπολεμικό «ιαπωνικό θαύμα» είναι πράγματι σε μεγάλο βαθμό ένα θαύμα τεχνολογικής προόδου. Όμως αυτό που δεν είναι πολύ γνωστό είναι ότι το «θαύμα» αυτό δεν έγινε εν κενώ, ούτε με την οικονομική βοήθεια των αμερικανών μετά τον πόλεμο –είναι η συνέχεια μιας τεχνολογικής παράδοσης που ξεκινάει τουλάχιστον δέκα αιώνες πριν και με γραμμές ακόμα ζωντανές (και παράλληλες με τη μεγάλη βιομηχανία) σε χιλιάδες μικρά εργαστήρια σε όλη τη χώρα.
Η ιαπωνική λέξη για τον τεχνίτη είναι «σόκουνιν» (職人). Και παρότι η κυριολεκτική μετάφρασή της είναι «επαγγελματίας», στην καθημερινή γλώσσα αποδίδει περισσότερο το νόημα του ελληνικού «μάστορας» και όλων των λέξεων της ίδιας οικογένειας –του λατινικού «magister», του αγγλικού «master», του γαλλικού «maître» και του ιταλικού «maestro». Ο σόκουνιν είναι ο άνθρωπος που γνωρίζει μια τέχνη τόσο καλά ώστε να είναι η υπέρτατη αυθεντία σ’ αυτή, ο δάσκαλος από τη διδασκαλία του οποίου τα μυστικά της θα περάσουν στην επόμενη γενιά, η προσωποποίηση της ίδιας της τέχνης, τόσο του απτού της μέρους όσο και της ουσίας της. Σχεδόν πάντα, είναι ένας άνθρωπος που δουλεύει με τα χέρια του κατασκευάζοντας, συχνά, και τα ίδια του τα εργαλεία ώστε να μπορεί να έχει τον απόλυτο έλεγχο του αποτελέσματος. Και σχεδόν πάντα δουλεύει μόνος του ή με έναν-δύο βοηθούς-μαθητές, σε κάποιο μικρό χώρο, συνήθως κρυφά από τα μάτια των περαστικών.
Δεν υπάρχει μέρος της Ιαπωνίας χωρίς τη δική του παράδοση στην κατασκευή κάποιων αντικειμένων – μπορεί να είναι σπαθιά, λουστραρισμένες γαβάθες ρυζιού, πήλινες κούπες τσαγιού, υφάσματα, ξυλάκια φαγητού ή ασημένια κοσμήματα. Αμέτρητοι τεχνίτες αμέτρητων ειδικοτήτων δημιουργούν καθημερινά αμέτρητα πράγματα που χρησιμοποιούνται άμεσα από μικρούς και μεγάλους, από απλούς ανθρώπους ή από επαγγελματίες. Κάποια από αυτά μάλιστα, έχουν γίνει τουριστικά αναμνηστικά που οι επισκέπτες παίρνουν μαζί τους αγνοώντας ότι πίσω τους κρύβεται μια παράδοση αιώνων του Έντο ή του Κιότο και ότι αυτός που τα έφτιαξε είναι κομμάτι μιας γενεαλογίας ανάλογης με αυτές του Καμπούκι ή των πολεμικών τεχνών και ότι η κοινωνία του, τον αντιμετωπίζει με ένα σεβασμό που έχει γενικά εκλείψει από τις δυτικές κοινωνίες∙ ακόμα και αν δεν είναι η διακριτή τάξη των χρόνων του Έντο, στη συνείδηση των ιαπώνων η λέξη «σόκουνιν» είναι εξίσου σημαντική με τη λέξη «σαμουράι».
